les 8 salopards
SIN-160129-LES HUIT SALOPARDS
LES HUIT SALOPARDS
Ur film sevenet gant : Quentin Tarentino (2016).
Gant : Samuel L. Jackson, Kurt Russell, Jennifer Jason Leigh (2e48).
Pell omp amañ ag ar westernoù a welemp gwezharall. Gwir eo eh omp kustum da weled traoù arall gant Tarentino. Goude Kill Bill (2003-2004) e oamp bet kaset er Far-West gant Django unchained (2012) dija. Amañ eh omp er Wyoming, ur stad a gornôg an Amerik, mez e-kreiz an douaroù, un tammig goude Brezel an Digevrediñ savet etre Sudisted ha Nordisted, kroget er bloaz 1861 hag achuet pewar bloaz goude, e 1865. Ur brezel diabarzh ag ar re dàerrañ, peogwir e oa bet lazhet ouzhpenn 600 000 den, muioc'h eged er brezelioù arall graet gant An Amerik.
Ne ziskouez ket ar film-mañ kalz a dra a-zivoud ar vro, goloet a erc'h. Mez ouzhpenn-se e vez skubet ar maezadoù gant ur blizzard dibosubl a redia an dud da chom en aior en ur leti kollet. Ha setu an arvesterion partïet evid ouzhpenn diw euriad huis-clos, da lâred eo serret an dorioù war tud an istoer. Eizh den, seizh gwaz hag ur vaouez. Askelloù ar brezel n'int ket pleget a-feson c'hoazh hag en ti en em gav tud ag an daou du, tud béw enne c'hoazh an darvoudoù kriz bet bevet gante, ar soñj ag an emgannoù didruez, gant liw ar c'houennelouriezh, dle. ar rasizm a-dreñv. Rag arabad ankouaad e oa bet disklaeriet ar brezel-se a-gaoz ma faote da vourc'hizion, da juloded ha da duchentiled ar sud gouarn o sklaved zu. Trec'het e oant bet, mez ne oa ket bet kendrec'het o eneoù evid-se, pell avaze.
Etre an dud tolpet er leti-se n'eus ket tamm fiziañs ebed. Dija e kav drol unan anezhe n'eo ket Minnie en ti, Minnie hag a oa ar batromez anavet gantañ gwezhall hag a zo sañset boud ar batromez c'hoazh. Ema peb unan war e ziwall, krog e zorn en e bistoled pe en e fuzuilhenn da beb termen. Ar pezh a laka ar film da voud dedennuz-braz eo ar suspens a vez santet adal ar skeudennoù kentañ. Doned a ra an dudennoù war ar leurenn peb unan d'e dro. Hag ar pezh a zizoloomp ne ro ket c'hoant dimp da voned e darempred gante tamm ebed : santet e vez n'int ket tud amiabl, zokén ar re a ziskouez minoù hegarad. Pilpouzed a santer a-dreñv an aeled-se, hennañ bourrew ar gêr tost, an arall sheriff misteriuz ar memez kêr, lod arall klaskerion boued-kroug ha m'oar-me c'hoazh, an oll é klask un dra bennag.
Plijuz eo, gwir eo, gweled an dud-se, redïet da chom asamblez er memez ti a-gaoz d'ar fall amzer, c'hoari an dall unan gant egile. Dialogoù ag an dibab zo etreze, hag ur misi eo gweled penaoz ema bet savet ar senario. Pazenn ha pazenn e komprenomp an istoer. Un istoer divalaw, diharag, kamm ha fall-mantruz evel-just, mez gwirhañval memestra. Liez e vez ar wirionez gwazh eged ar pezh a vez empennet gant an dud. Evel-just e ouiomp eh omp gant ur film Tarentino, gant ar feulster didro a zo e-barzh, ur feulster en e lec'h, "lojik".
Pa glaskehemp tennañ un esplegadenn bennag (ha ne lâran ket ema an esplegadenn-mañ a ranker tennañ ag ar film), e vehe posubl selled douzh ar gevredigezh vihan-se tolpet gant Tarentino evel a pa vehe skeudenn an denelezh, an denelezh ataw gant he stourmoù peurbaduz. Nemed e vehe ar stourm-mañ an heni diwezhañ, peogwir e komzomp ag Armageddon. Diouganet ema bet Armageddon er Bibl, e levr an Apokalips evel lec'h arouezel ar stourm diwezhañ etre ar Mad hag an Droug. Er bloaz 609 e oa bet trec'het Josiaz, roue rouantelezh Juda, gant ar faraon Nekao II. Chomet eo an drec'hidigezh-se evel un traoma evid ar Yudevion, ha hiziw ema ster Armageddon heni ar c'hatastrof meur, an heni a zigoro an nor da gounnar Doue. Ar pezh a zo, ne welomp ket, er film-mañ, pesort mad a c'hell chomel war ar leurenn goude an emgann. E-menn ema ar gouron ? E-menn ema an haroz pe an harozed ?
A-benn ar fin e c'hell an den kompren ema ar western-mañ ur sorbienn evid ar bed a-vremañ, pa sant lod n'eus nemed koumoul du pe duadennoù en dremmwel, ha deizioù diasur diragze. Ne vehe netra da c'hortoz ag an dazont, peogwir n'eus dor ebed evid achap, re greñv ar blizzard er-maez evid soñjal kavoud un hent da achap kuit.
Jean-Claude Le Ruyet.20160129c.155E.SIN-160129-LES HUIT SALOPARDS
LES HUIT SALOPARDS
Ur film sevenet gant : Quentin Tarentino (2016).
Gant : Samuel L. Jackson, Kurt Russell, Jennifer Jason Leigh (2e48).
Pell omp amañ ag ar westernoù a welemp gwezharall. Gwir eo eh omp kustum da weled traoù arall gant Tarentino. Goude Kill Bill (2003-2004) e oamp bet kaset er Far-West gant Django unchained (2012) dija. Amañ eh omp er Wyoming, ur stad a gornôg an Amerik, mez e-kreiz an douaroù, un tammig goude Brezel an Digevrediñ savet etre Sudisted ha Nordisted, kroget er bloaz 1861 hag achuet pewar bloaz goude, e 1865. Ur brezel diabarzh ag ar re dàerrañ, peogwir e oa bet lazhet ouzhpenn 600 000 den, muioc'h eged er brezelioù arall graet gant An Amerik.
Ne ziskouez ket ar film-mañ kalz a dra a-zivoud ar vro, goloet a erc'h. Mez ouzhpenn-se e vez skubet ar maezadoù gant ur blizzard dibosubl a redia an dud da chom en aior en ur leti kollet. Ha setu an arvesterion partïet evid ouzhpenn diw euriad huis-clos, da lâred eo serret an dorioù war tud an istoer. Eizh den, seizh gwaz hag ur vaouez. Askelloù ar brezel n'int ket pleget a-feson c'hoazh hag en ti en em gav tud ag an daou du, tud béw enne c'hoazh an darvoudoù kriz bet bevet gante, ar soñj ag an emgannoù didruez, gant liw ar c'houennelouriezh, dle. ar rasizm a-dreñv. Rag arabad ankouaad e oa bet disklaeriet ar brezel-se a-gaoz ma faote da vourc'hizion, da juloded ha da duchentiled ar sud gouarn o sklaved zu. Trec'het e oant bet, mez ne oa ket bet kendrec'het o eneoù evid-se, pell avaze.
Etre an dud tolpet er leti-se n'eus ket tamm fiziañs ebed. Dija e kav drol unan anezhe n'eo ket Minnie en ti, Minnie hag a oa ar batromez anavet gantañ gwezhall hag a zo sañset boud ar batromez c'hoazh. Ema peb unan war e ziwall, krog e zorn en e bistoled pe en e fuzuilhenn da beb termen. Ar pezh a laka ar film da voud dedennuz-braz eo ar suspens a vez santet adal ar skeudennoù kentañ. Doned a ra an dudennoù war ar leurenn peb unan d'e dro. Hag ar pezh a zizoloomp ne ro ket c'hoant dimp da voned e darempred gante tamm ebed : santet e vez n'int ket tud amiabl, zokén ar re a ziskouez minoù hegarad. Pilpouzed a santer a-dreñv an aeled-se, hennañ bourrew ar gêr tost, an arall sheriff misteriuz ar memez kêr, lod arall klaskerion boued-kroug ha m'oar-me c'hoazh, an oll é klask un dra bennag.
Plijuz eo, gwir eo, gweled an dud-se, redïet da chom asamblez er memez ti a-gaoz d'ar fall amzer, c'hoari an dall unan gant egile. Dialogoù ag an dibab zo etreze, hag ur misi eo gweled penaoz ema bet savet ar senario. Pazenn ha pazenn e komprenomp an istoer. Un istoer divalaw, diharag, kamm ha fall-mantruz evel-just, mez gwirhañval memestra. Liez e vez ar wirionez gwazh eged ar pezh a vez empennet gant an dud. Evel-just e ouiomp eh omp gant ur film Tarentino, gant ar feulster didro a zo e-barzh, ur feulster en e lec'h, "lojik".
Pa glaskehemp tennañ un esplegadenn bennag (ha ne lâran ket ema an esplegadenn-mañ a ranker tennañ ag ar film), e vehe posubl selled douzh ar gevredigezh vihan-se tolpet gant Tarentino evel a pa vehe skeudenn an denelezh, an denelezh ataw gant he stourmoù peurbaduz. Nemed e vehe ar stourm-mañ an heni diwezhañ, peogwir e komzomp ag Armageddon. Diouganet ema bet Armageddon er Bibl, e levr an Apokalips evel lec'h arouezel ar stourm diwezhañ etre ar Mad hag an Droug. Er bloaz 609 e oa bet trec'het Josiaz, roue rouantelezh Juda, gant ar faraon Nekao II. Chomet eo an drec'hidigezh-se evel un traoma evid ar Yudevion, ha hiziw ema ster Armageddon heni ar c'hatastrof meur, an heni a zigoro an nor da gounnar Doue. Ar pezh a zo, ne welomp ket, er film-mañ, pesort mad a c'hell chomel war ar leurenn goude an emgann. E-menn ema ar gouron ? E-menn ema an haroz pe an harozed ?
A-benn ar fin e c'hell an den kompren ema ar western-mañ ur sorbienn evid ar bed a-vremañ, pa sant lod n'eus nemed koumoul du pe duadennoù en dremmwel, ha deizioù diasur diragze. Ne vehe netra da c'hortoz ag an dazont, peogwir n'eus dor ebed evid achap, re greñv ar blizzard er-maez evid soñjal kavoud un hent da achap kuit.
Jean-Claude Le Ruyet.20160129c.155E.