SIN-171208-LE BRIO.docx LE BRIO Ur film sevenet gant : Yvan Attal (2017) Gant : Daniel Auteuil, Camélia Jordana (1e35). Setu amañ ur film leun a draoù e-barzh, a-fed kevredigezh ; a-fed moned-en-dro ur skol-veur ; a-fed enframmadur an dud daet ag ur vro estren da chom er Frañs ; ha c'hoazh a-zivoud bolontez an den d'en em dennañ ag e stad ha tapoud ar pezh en deus c'hoant, daoust pegen pell pe uhel e tiskouez boud. Mez Yvan Attal, ouzhpenn-se, a gennig ur film dimp hag a sach hon evezh ive war un dra pouezuz-braz ha na sellomp ket trawalc'h doutañ : galloud ar gomz. Hiziw e vevomp en ur bed a skeudennoù. Skeudennoù da beb termen hag e peb lec'h. Ha ne ouiomp ket o lenn liez. Rag red eo gouied lenn ar skeudennoù ive. Mez ankouaet hon eus ar gomz, a zo kozh-Noe nawazh. Penaoz e c'hellomp boud kaset-degaset ha lakaet da chelaou traoù pasket gant tud abil gouest d'hon lakaad da grediñ ema noz da greisteiz ? Kontiñ a ra ar film istoer dic'hortoz ur plac'h donezonet mat evid he studïoù hag a garahe doned da voud alvokadez. Setu-hi neuze, Neïla Salah, enskrivet e skol-veur Assas, unan a re vrudetañ Pariz (lec'h ma ya, war am eus klevet, toud ar yaouankizoù chik ha cheuc'h ag ar gêrbenn -ar re n'o deus ket bet ar chañs da voned er Skolioù Braz d'an nebeutañ, Polytechnique, St-Cyr ha m'oar-me...). Degouezhoud a ra gant ur c'helenner ampart, Pierre Mazard, respetet evid e c'houiañs, mez anavet ive evel un den aez dezhañ moned da glask laoù e chaosoù an dud, evid e blijadur da gomañs. Mez ne vez ket ataw evid plijadur ar re arall. Setu just a-walc'h ma kouezh e evezh war Neïla, e-sigur ma oa-hi degouezhet diwezhad d'e gentel. Dre m'ema Neïla ur plac'h ag ar Maghreb e lâr ar c'helenner traoù displijuz dezhi, tost-mat douzh ar c'houennelerezh (ar rasizm). Mez filmet e vez ar skenenn gant ar studierion ha kaset an enrolladenn g'unan bennag anezhe beteg burew rener ar skol-veur. Setu Pierre Mazard lakaet diaez ur sort, rag ne oa ket an taol kentañ e oa tamallet traoù dezhañ, ha setu ar rener oblijet d'henn kas dirag ar c'huzul a genurzh (conseil de discipline). War-un-dro e ta tud da gennig d'ar studierion kemer perzh, mar karont, en ur c'hoñkour helavarded (éloquence) er Frañs a-bezh. Daw eo d'ar gandidaded difenn ur sav-boent bennag war ur sujed roet dezhe, tra ma vo difennet an tu kontrel gant ur c'handidad arall. Kredabl en doa divinet Pierre Mazard e oa speredeg ha youleg ar plac'h-se, rag kennig a ra da Neïla en em enskrivañ d'ar c'hoñkour-se, ha kennig a ra dezhi, ouzhpenn-se, he harpañ evid gounezañ. Diskoueziñ a ra ar film penaoz e c'hell an den doned da benn ag ur pal a-sort-se : komz splann, distagañ e c'herioù, komz kreñv, chomel heb boud distabillaet gant arguzennoù ar re arall, daoust pegen kriz e c'hellont boud, beteg moned da letaad meur a wezh. Er metoù-se n'eo ket ar wirionez ar pezh a gont, mez boud trec'h, diskoueziñ d'ar re arall ema ar wirionez ganimp. Ha pennoù braz o doa tremenet amzer evid pleustriñ war an afer, hag Arthur Shopenhauer da skwer, filozofer alaman (1788-1860), en doa skrivet An arz da gaoud rezon ataw lec'h ma renable c'hwec'h feson ha tregont da gendrec'hiñ an dud. Boud e vehe un dra vad da beb den studïal un tammig ar levr-se, evid boud gouest da weled penaoz e ra an heni en deus c'hoant d'hon lakaad da lonkañ lostoù-leue. Bourrabl eo ar film ive evid ma ro ur rol nevez da Daniel Auteuil, daet da voud un aotrou bremañ. Hon lakaad a ra da grediñ en istoer, daoust m'ema dic'hortoz. Gweled a raomp penaoz e ta an daou zen, Pierre Mazard ha Neïla Salah, ken pell an eil diouzh egile e deraou ar film, da voud tost a-walc'h, a-benn ar fin. Jean-Claude Le Ruyet.20171208b.241F.