SIN-170407-MON LAPIN BLEU/AL LAPIN A C'HALOUP BEPRED.docx MON LAPIN BLEU & AL LAPIN A C'HALOUP BEPRED Daou film sevenet gant : Gérard Alle (2013 & 2016). Gant : Yvonne, Yann Bijer (1h30). Goude boud bet é vale-bro gant filmoù a beb sort ar mizioù tremenet, setu ma oa daet un dregont a dud da sine-kleub An Alrae evid distroiñ d'o bro. Ha ne oa ket ne vern pesort korn-bro : ar Vro Vigoudenn, mar plij genoc'h ! Ha petra zo kaoz e vehe ar Vro Vigoudenn trawalc'h a lufr ganti evid dedennañ Gwenediz ? Daou zarvoud divoutin : portred Ivona, un davarnourez 80 vloaz, ha donedigezh Yann Bijer evid an debat da-heul. Yann Bijer, ur skrivagner brezhoneg e ta e sterenn da skediñ muioc'h-mui e bed ar Vrezhonegerion a oui lenn c'hoazh. Kouviet e oa bet Yann Bijer gant Ti Douar Alre da gomz ag an eil film, pandeogwir e oa bet filmet gant Gérard Alle pa oa bet éc'h atersiñ Ivona. Mez krogomp gant ar penn kentañ. Anavoud a rit Pouldreuzig ? Gant ar Pâté Henaff ! Ha Pêr-Jakez Helias ! Alkent ! Mez marse n'anavit ket Ivona, Ivona an davarnourez-filozofourez en davarn Le lapin Bleu ? E berr-gomzoù, setu ur plac'h he doa kuitaet he farrez evid moned da foetiñ bro ha daet en-dro da zerc'hel tavarn paset hanter-c'hant vloaz dezhi. Un davarn just war bord an hempraz, anavet dreist-oll gant tud ar vro. Un davarn a-sort gant ar re a veze gwelet gwezharall e Breizh a-bezh, tavarnioù dalc'het gant maouezi, intañvezed d'ar liesañ. Tavarnioù a-sort-se a veze kavet stank er bourc'hioù. En Arzh e oa bet beteg unneg anezhe. A vitin ha beteg an enderw-noz n'arreste ket ar bratiked a zoned da eved o buhez (hag a veze ruz, m'hel lâr deoc'h). Gouied a rae an davarnourez kargañ o gwerennoù uhelloc'h eged ar bord, ha ne grede ket d'an evourion krogiñ enne : evid tennañ ar lonkad kentañ e vezent gwelet é tostaad o begoù difonn-kàer douzh lein o gwerennadoù, o daouarn gante a-dreñv o c'heinoù, hag é trempiñ gant aket o diwweuz er gwad santel heb koll an disterrañ tapenn. Hag a lonkad da lonkad e tiskenne live ar gwin er gwerennoù, ha soñj 'm eus c'hoazh penaoz e veze skarzhet ar re-mañ en un taol, pa chome gwin beteg ogozig an hanter ag ar gwer c'hoazh. Petra faota deoc'h tudoù : foñsoù ar gwer-se ne vezent ket plad, mez tre evel foñs ur gern, pe foñs un avouilhet, ha trawalc'h a veze ag ur lonkad evid kas an evour da c'houlenn un taol arall ! Ar pezh a zo gant Ivona, hi n'eo ket evel an tavarnourezed am boa bet tro da anavoud. Gant ar film e welomp pegen desket eo. Lennet he deus kalz, a-dreuz hag a-hed. Platon, Pline, Voltaire, levroù medisinouriezh, pennadoù journalioù a beb sort. Anavoud a ra krennlavarioù ha frazennoù aez da zistrip etre daou dasad kafe. Mez dreist-oll e oui Ivona penaoz silañ he gouiañs e-mesk he fratiked. "Evel ma lâre Platon..." ha plijoud a ra dezhe. Tavarnioù hiziw c'hoazh a c'hell boud ur repu evid meur a zen. Eno e vez kavet diwskouarnoù prest da resev ho poan-kalon ha da chelaou douzh hoc'h istoerioù-karantez kamm. Ivona oa aze ha vad a rae d'an dud. Tennet en deus Gérard Alle ur portred leun a fent ag an davarnourez dibar-se, gouest da lakad an arvesterion da c'hoarzhed, ur bourd. En eil film e oa bet goulennet gant Yann Bijer, Bigouter ive, da zoned da sontañ muioc'h, e brezhoneg, kalon ha buhez ar fenomen mez diaez e oa bet dezhañ, a lâre d'an dud goude ar film, da dapoud ar gaoz ganti. Ivona, daoust ma he doa klozet he zavarn, e faote dezhi chomel mestrez war he c'homz ! Setu daou film a chomo sur evel un teñzorig evid an amzer da zoned... Jean-Claude Le Ruyet.20170407a.206F.