Le ciel attendra
SIN-161209-LE CIEL ATTENDRA.docx
LE CIEL ATTENDRA
Ur film sevenet gant : Marie-Castille Mention-Schaar (2016).
Gant : Sandrine Bonnaire, Noémie Merlant, Zinedine Soualem (1e45).
Gortoz a ray an neñv ! Setu titl ar film-mañ, a-zivoud ar merc'hed yaouank en em daol en Izlam evid moned, diouzhtu da-heul, beteg ar Siri da stourm gant Daesh ha soudarded ar C'halifat. Gant paotred e c'hell an traoù boud dishañval, mez gwelet e vez amañ penaoz e kred merc'hed zo e gerioù dous ar Priñs koant. Peurliesañ e krog an traoù war ur mod dister. Penaoz ? Dre Internet da skwer, peogwir ema daet ar benveg-se da voud bara pemdezieg ar grennarded. Un nebeud eskemmoù dibouez gant ur c'henskriver bennag, dianav-kàer, mez unan hag a oui penaoz "higenniñ" e breizh. A-nebeudigoù e kouezh ar plac'hig seiteg vloaz en achanterezh. Doned a ra an daou zen da voud Priñs ha Priñsez. Ha pe plac'h n'he deus ket hunvreet biskoazh en he Friñs un deiz bennag ?
Evel-se e vez teiset liammoù startoc'h-stard etre an daou "vignon". Hi he-deus c'hoant da chañch ar bed, evel ur yuc'h krennarded pa welont ar Vuhez digor-kàer diragze ha pa'n em c'houlennont petra a c'hellont ober war an douar e-korf an nebeud bloaziadoù o do da vevañ warnañ. Ha setu eskemmet anvioù, portredoù ha fotoioù. Gant ar Priñs e ta ar c'homzoù da voud siriusoc'h. "Ha krediñ a rit e Doue ? Me zo-me muzulman. Mez c'hwi a chomo ma Friñsez ataw. Un aters memestra, rag pouezuz braz eo din gouied an dra-se : ha c'hwi zo gwerc'h ataw ? Ur verc'h divlamm ha glan eh on é klask..."
Taol chañs evid ar plac'h, hi zo fasibl evel ma c'horta he Friñs. Ha lañset an traoù, tennet evezh ar plac'h war tachenn an Izlam, hi na ouie marse na bu na ba en afer. Rag bremañ n'hellomp ket lâred ema tuet hon kevredigezh da voned d'an ilizioù evel a-gent. Ur relijion arall zo daet, heni ar c'huzumiñ, da lâred eo prenañ ha dispignañ, prenañ boued, traoù berrbad, hag a vo taolet ken buan er poubellennoù pe war bord an hentoù ; bevañ disoursi er plijadurioù braz pe bihan ; selled douzh skrammoù a beb sort. Evid ar grennarded na vezont ket kontammet gant ar relijion verr-se e tiskouez komzoù zo digoriñ dor ar ster emaint é klask. Santiñ a raont n'hell ket ar vuhez pemdezieg degas dezhe ar respont d'o atersoù don, ar re a za da beb unan ur wezh en e vuhez d'an nebeutañ : piw on, perag eh on amañ ?
An oll relijionoù a embann ema ar wirionez gante ha gante hebkén. Trawalc'h an dra-se evid moned difonn war o hentoù. Mez relijion ha speredelezh zo daou dra dishañval groñs. Droed en deus peb unan da glask ar respont. Lod a soñj zokén ema un dle evite. Ha perag pas ? Mar karomp ar Vuhez, mar klaskomp ma vo ar gwellañ ma c'hell, yec'hed, mignoniezh, karantez, labour hag oberoù, ne vir ket ar mod-se d'ober dimp d'en em soñjal pelloc'h c'hoazh. Evid krennarded war-glask evel-se, ha brazarded ive marse, tener o eneioù, ne vez ket diaez da dud hag a ziskouez boud asur o dedenn en o rouedoù.
Albert Boché a lâre ataw, evid termeniñ ar laikelezh : krediñ n'eo ket gouied. Ar pezh a vez gouiet a c'hell boud rannet etre an dud, da skwer daou ha tri zo pemp. Gelliñ a ra peb unan krediñ (en Tad Nedeleg, en Aotrou Doue pe e netra), mez daw eo dezhañ gouied n'eo ket 'med kredennoù, a c'hell boud dishañval gant an nesañ.
Un dra vad a vehe da beb unan deskiñ ober an diforc'h etre krediñ ha gouied kent moned da-heul mistri, kalz ne vern pere. Mez ouzhpenn-se, perag e klaskomp mistri er-maez ahanimp ? Kelennerion ne lâran ket, mez mistri ?
Jean-Claude Le Ruyet.20161209b.190E.