LE PROMENEUR D'OISEAU Ur film sevenet gant : Philippe Muyl (2014). Gant : Li Baotian, Yang Xin Yi, Li Xiaoran. N'eus ket pell zo em boa komzet deoc'h amañ ag ar film Black Coal (Glaou Du) hag a ziskouez dimp tu teñwel ar Chin a hiziw. Setu bremañ ur film arall hag a ro dimp da weled an tu arall ag ar vro vraz-se : heni ar gouloù. Gouloù ar vro, gant he maezadoù, he foblañsoù dishañval a zo é chom du-hont. Gouloù oadoù ar vuhez : ar yaouankiz hag he fromesaoù, an oad-gour hag ar vuhez en he barr, ar gozhoni hag ar furnezh tapet hed-ha-hed ar bloazioù. E-sigur kontiñ dimp emdroâdur an darempredoù etre un tad-kozh hag e verc'h vihan eh omp kaset ag ar Chin vodern, heni ar c'hêrioù braz, ar Chin he deus kroget da ziskoueziñ penn he fri war marc'had ar bed, d'ar Chin arall, an heni hag a za a-bell-braz en amzer. Ur Chin gant he farlantoù dishañval, gant he gwez mil vloaz dezhe, gant he rizegoù alaouret, he bambouegi sourprenuz, he stêrioù gorreg, he menezioù dic'hortoz, he zier a beb sort. Un sorbïenn eo hag a gont dimp ar stok etre ar bed kozh hag ar bed nevez, etre ar yaouankiz re aez hag ar gozhoni dilezet. Mez ive, ouzhpenn ar stok, ar mod ma en em sil an daou ved unan e don-donnañ an arall. Rag e foñs ar vro e anav ar vugale petra eo un Iphone ive, tra ma kav re yaouank ar c'hêrioù braz pinvidigezhioù ar vuhez war ar maez. Traoù a sort-se zo bet dre-mañ ive. Mez marse ne oa ket ken armet an dud c'hanter-c'hant vloaz so evid talañ douzh kemm an amzer. Bremañ, a-drugarez d'an Internet marse, e c'hell peb unan, ar re gozh enkontet, digoriñ o fenestrig war ar bed a-bezh ha kompren penaoz eh a an traoù war-raog, amañ-bremañ mez ive amañ-du-hont, hag ouzhpenn-se penaoz e yae dec'h ha penaoz e yay àrc'hoazh marse c'hoazh. Hag an dra-se dre ur c'hlik pe zaou hebkén war e skramm. Muioc'h eged ar liamm etre ar verc'h-vihan hag he zad-kozh, ar pezh en deus plijet din zo an dro-bale am eus graet e bro-Chin, pa oan azezet em sal-sinema, heb moned da saotrañ an aer gant un avion bennag beteg du-hont. Rag ur wir valeadenn a raomp. Gwiw-mat eo ar livioù, filmet braw ar vro, ha braw ha hegarad an dud diskouezet. Gweled a raomp ive ar pezh na gerzh ket a-feson, ar bus hag a chom bourdet en ur lec'h kollet, an hentoù strizh stanket gant bizhier bambou kouezhet ag ur c'hamion, mez ataw e ta dimp da vousc'hoarzhed un tammig, rag tost-mat eo an darvoudoù-se douzh ar pezh a anavomp-ni amañ ive, en ur mod arall. Da skwer, afer an trenioù nevez re ledan evid kaeioù lod ag hon tier-gar. Ur bourd. Ur vignonez din a lâre din n'eus ket pell zo : "autodérision-autoguérison", da lâred eo, emc'hoapaad-embareañ. Ha vad a ra, ya, gwir eo, chom heb boud re siriuz. Ur film a beuc'h eo, hag a zigor hon daoulagad war pinvidigezhioù ar bed, war braventez an natur pa ouiomp selled douti. Mez n'eo ket toud, ha n'eo ket marse ar peb pouezusañ : ur film a beuc'h eo, ya, hag a zigor hon kalonoù war an dud arall, hag a zo tre eveldimp-ni, daoust d'o c'hustumoù dishañval, daoust d'o c'hredennoù dishañval, d'o yezhoù dishañval, d'o skriturioù dishañval, d'o magadurioù dishañval, daoust d'o livioù dishañval ha m'oar-me c'hoazh. Gant ar film-mañ e ouiomp eh a ar bed da gavoud ar memez sevenadur, da lâred eo mod-bevañ ar broioù kornôgel, da lâred eo mod-bevañ ar broioù-ni, heni an Europ, heni an Amerik. Nawazh e ouiomp n'hellomp ket derc'hel da voned gant an hent-se. Ya, moned a ray ar bed d'en em unvaniñ, ar gwellañ tra a c'hellomp hetiñ, a c'hellomp souetiñ, adal ma vo respetet peb sevenadur, adal ma vo komprenet da vad e vimp pinvidikoc'h oll a-drugarez da binvidigezh peb bro, peb poblañs, peb den, a-benn ar fin. Evid lod ne gont nemed ar memez mod da soñjal ha d'ober, o mod-int d'ober ha setu toud. N'eo ket rekiz moned gwall bell evid henn gweled, siwazh... Etre ar arall ha me, ne vank liez nemed ur sin a zonemad. Jean-Claude Le Ruyet.20140711c.82C.