BLEIZ WALL-STREET / LE LOUP DE WALL-STREET Ur film sevenet gant : Martin Scorsese (2013). Gant : Leonardo DiCaprio, Jonah Hill, Margot Robbie, Jean Dujardin. Planedenn mab-den a c'hell boud dishañval braz hervez peb unan. An darn vuiañ ag an dud a chom war an hempraz o buhez pad. Ober a raont evel an oll. Chomel a raont e stern ar lezennoù, sentiñ a raont douzh ar moral, an heni diavaez pe an heni diabarzh. Ne glaskont ket pe ne glaskont ket re kuitaad an hent hantet gant o c'hempredidi. Ne sinifi ket emaint eüruz gant ar pezh a c'hounezont, eüruz gant ar pezh a raont, eüruz gant o otoioù, gant o zier, eüruz gant o stad, a-benn ar fin. Marse n'int ket eüruz, n'int ket koutant braz, mez troiñ a ra o buhezioù evel-se ha ne zegouezh ket netra evid lakaad an traoù da chañch. Setu aze penaoz eh a an traoù war-raog evid ar peb brasañ ag an denion. Evid lod e vez dishañval. Pe a-gaoz m'emaint donezonet kàer, ha ne gollont ket amzer evid lakaad ar bed d'henn gouied. Pe a-gaoz ma o deus bet chañs un deiz, ur chañs vihan hag a zigore war unan vrasoc'h. Ar pezh a zo, ar re-se o doa spurmantet ar pezh a oa en tu arall ag an treuzoù, hag ar pezh o doa spurmantet a oa bet trawalc'h evid entaniñ o c'hoantoù, o lakaad da vrasaad c'hoazh. Istoer un den yaouank un ugent vloaz bennag a gont Martin Scorsese dimp gant Bleiz Wall-Street/Le Loup de Wall-Street. Jordan Belfort an heni eo, paotr a-feson, jentil ha toud mez leun a c'hoantoù. Degouezhoud a ra dezhañ, e fin ar bloazioù 1980, da labourad e Wall-Street, e kalon ar c'hapitalizm amerikan. Dent gwenn ha lemm dezhañ, ne bad ket pell an amzer kent ma kompren an den reolennoù ar bed-se. Ha n'eo ket kompren ar lezennoù-sen hebkén, mez c'hoari gante dreist-oll, evid tresiñ e hent dezhañ e-hunan. Gouied a ra kavoud tud c'hoantauz eveltañ, gouied a ra o lakaad da genlabourad ha da dapoud fiziañs ennañ. Ha pandeogwir ema donezonet mat ar paotr e kavont sav dizale ha doned a raont da voud pitaod braz oll, ur bam. Ar pezh a vank d'an oad-se liez a c'hell boud ar furnezh. Ha n'eus ket kalz a furnezh gant Jordan pa dosta ken aez doutañ ar maouezi yaouank ha diwisket, an alkool, an drammoù, ar galloud. N'eo ket bevañ a ra mez loskiñ e vuhez evel ar re na welont limit ebed d'o c'hoantoù ha d'o galloud. Daet Jordan Belfort da voud pinvidig braz e-korf berrig amzer, n'helle ket an traoù padoud evel-se evitañ, petramant abalamour d'e yec'hed, lakaet diaez gant ar pezh a lonke hag ar pezh a snife bemdez-bemnoz, pe abalamour d'an dud tro-dro, an FBI da skwer hag en doa c'hoant da selled a-dostoc'h douzh mod-ober ar pratik. N'eo ket ar c'huzulioù a rae diouver dezhañ nawazh, mez techet e oa da heuliañ ar re fall ha da zisprizañ ar re fur. Setu neuze hon eus gwelet penaoz en doa krapet an den er skeul sokial buan ha beteg ar lein anezhi, ha penaoz e oa bet red dezhañ he diskenn ken buan goude. Daoust d'ar film padoud tost da deir euriad, ne gavomp ket hir an abadenn, ken fonnuz ema an darvoudoù ennañ, ha kaset diehan gant ritm an istoer na laosk ket amzer d'an arvesterion da zic'hostal kent an achumant. Ur film war ar vuhez diroll eo, ar vuhez diroll pa ne vank ket netra d'en den d'ober ar pezh a gar. Mez avañtur un den, savet war an avel, diwar goust ar re arall a fizie o blankoù dezhañ. Un istoer trist e gwirionez, pa soñjomp e oa bet goulennet gant ar pobloù paeañ evid rapariñ dizalbadoù an dud-se. An nebeud traderion-se-se o deuz lakaet o bankoù da rivinañ leun a dud evid o gloar hag o fortun dizonest, tre evel heni Jordan Belford. Jean-Claude Le Ruyet. 20140109b.