àr-eeun

  • 92.6 Pondi
  • 94.8 Gwened
  • 97.3 An Oriant
  • 101.7 Norzh Mor-Bihan

L'intelligence des arbres

L'intelligence des arbres

SIN-171222- L'INTELLIGENCE DES ARBRES L'INTELLIGENCE DES ARBRES Un teulfilm sevenet gant : Julia Dordel ha Guido Tölke (2017, 1e20). E-pad milvloaziadoù en doa bevet mab-den e-kreiz an natur, e-kreiz ar gwez, e-kreiz ar plantaj a beb sort a greske war an douar. Mez e-pad un amzer hirroc'h c'hoazh, e-raog donedigezh mab-den, e oa bet ag ar gwez hag ag ar plantaj-se dija. Gelliñ a raomp kompren neuze eh eus, gant ar gwez hiziw, ur skiant-desket n'he deus ket netra da weled gant heni an denelezh. Kozh-Noe eo skiant-desket an denelezh nawazh, mez heni ar plantaj a ya d'en em goll e brumennoù un amzer n'hon eus ket anavet biskoazh, ni, tud an douar. Neuze, e-pad milvloaziadoù e oa daet da vab-den kompren an natur, rag bugale an natur eo an denelezh, pa denn he boued anezhi. Ha pa ne zebr ket ag ar plantaj end-eeun e tebr loened hag a denn o buhez, diouzh o zu, diwar ar plantaj. Ha daet e oa mab-den da santoud e oa ur menier speredegezh en natur. Setu perag e klaske c'hoari braw gant ar speredegezh liezfurm-se. Hanvioù a veze roet d'ar vouded a veve er gwez hag e kement plantenn a oa, noziganed, dorniganed, boudiged... Doueed ha doueezed e veze doujet doute hag enoret pa arrue an termen. Lidet e veze ar rannvloazioù ha momantoù heverk ar bloaz. Da verkañ resiz an deizioù braz-se, e veze savet monumantoù ramzel, ken stank e Breizh, e Karnag hag e lec'hioù arall. Sañset e oa bet beteg 70 000 ag ar savadurioù-se dre-'mañ, menhiroù, dolmenoù ha karnoù a beb sort, pa ne chom hiziw nemed un drederenn hebkén anezhe. Studïet e veze an oabl, ar stered. Liammet e veze ar labour-douar gant kresk-digresk ar loar. Krennlavarioù helaezh a zo test a gement-se e kement yezh a zo. Mez en un taol, setu daet mab-den da voud Doue : gouest da gompren peb tra e oa daet da voud. Un dra da sujediñ hebkén e oa an natur evitañ, madoù da dennañ anezhi ha mad pell zo. Ha ni neuze da doullañ an douar, ha da dennañ hardizh rac'h ar pinvidigezhioù a oa kuzhet e-barzh, petrol, metaloù, diamantoù ; da strewiñ louzoù helaezh war ar parkadoù gwinizh ha segal ; da c'hoari gant genom ar maïz hag ar soja. Ha neuze, endra ma oa chomet an dud tost douzh an natur ha doujuz en he c'heñver e-pad milvloaziadoù, setu bremañ ar blanedenn en arvar goude daou gant vloaz hebkén ag an antropoken, da lâred eo ar prantad ma vez treuzfurmet ha merket don hon planedenn ganimp, an denelezh m'ema peb unan ahanimp lodeg enni. Kredet hor boa e oa ar baradoez war an douar diragzimp, just aze, dindan hon dorn. Ha ne ra ar baradoez-se nemed pellaad pandeogwir ne ouiomp ket ha tud a vo war an douar c'hoazh a-benn daou gant vloaz a-vamañ pe pas. Kuriuz ar vuhez : pellaet hor boa a-zoc'h an natur gant ar skiant vodern, rust ha groz un tammig pa oa bet ganet en XVIIIved kantved. Gant ar skiant a-hiziw, a za da voud soutilloc'h, a za da voud gouiañs wirion, setu ma komañsomp tostaad douzh an natur en-dro, n'eo ket evid he distruj hardizh evel pennoù brell ma oamp (ha mah omp c'hoazh re liez), mez evid moned e darempred ganti en-dro, evid he gwarantiñ ha dreist-oll evid en em warantiñ, ni ive. Ha ne za ket ar remedoù douzh hon drougoù ag an natur ? Ha n'eo ket yac'husoc'h hon boued pa ne vez ket taolet loustoni kimieg da vagañ an douar ? Mez pelloc'h eh a ar film-mañ c'hoazh : liammoù tanaw zo etre ar gwez. Ur forester en doa henn santet, ha gwir ar pezh en deus skrivet, hervez ar skiant a-vremañ. Ne selloc'h ket mui douzh ar gwez evel e-raog bremañ kén... Jean-Claude Le Ruyet.20171222b.243F.
passez_annonce

Kinnig un embann ?

Skrivit deomp

Soutenit hor radio !

Reiñ ur blank
soutenir_radio