SIN-170127-PASSENGERS.docx PASSENGERS Ur film sevenet gant : Morten Tyldum (2016). Gant : Jennifer Lawrence, Chris Patt, Michael Sheen (1e57). Lâret e vez ned a ket mad an traoù gant an Douar. Un tamm ken braz evel departamant ar Jura (5000 km2) zo edan kuitaad ar skorneg antarktik. Ha temperadurioù olleg ar bloaz paset é souezhañ ar c'houiañserion, gant ar c'hreñv e oa ar c'hresk. Arabad kaoud drol e vez sevenet filmoù é klask roiñ dimp un tañva ag ar pezh a c'hellehe degouezhoud. Pa grog an tan ba'n ti e klask tud zo lazhañ an tan ha lod a glask achap ar buannañ ma c'hellont. Ar pezh a zo, evid kuitaad an Douar, e rankomp pleustriñ un tammig c'hoazh evid gouied da venn achap, kentañ tra, ha da-heul ijinañ ha fabrikañ ar benvegoù gouest d'hon kas beteg du-hont, pa vo kavet ar lec'h. Rag kàer ober, bremañ eh omp sur n'eo ket tro-dro d'an heol e vo kavet un Douarig gouest d'hon degemer, gant e vitinioù kàer, e avelioù freskig, e loar visteriuz, e morioù glaz ha kement a zo amañ, war hon planedenn-ni, hiziw c'hoazh. Beteg pegoulz ? Rag evid kaoud un egzoplanedenn e ranker selled pell. Unan zo bet "kavet". Lakaet eo bet war roll an egzoplanedennoù a c'heller soñjal kaoud ur furm bennag a vuhez warne. Ur furm bennag, marse ne vimp ket koutant-braz ag ar furm-se, mez petra 'faot deoc'h, gwelloc'h eo fav eged netra. Un egzoplanedenn zo bet lakaet war ar listenn enta, hec'h anw : Kepler 186-f. A dam, n'eo ket e park hon amezeg ema, mez tost da 500 bloavezh-gouloù ! Pa yahe hon lestr-egor ken prim hag ar gouloù e rankehe dimp gortoz daou vilion a vloazioù evid douarañ warni. Ma Doue, gwell eo dimp ober hon seizh gwellañ evid moumouniñ hon douar karet ! Añfin, setu aze steuñvenn ar film. Kredabl n'eo ket bet distrujet an Douar e mod ebed, rag daet eo an denion amañ da voud gouest da gas lod ag an douaridi en egor evid trevadennañ (kolonizañ) ur blanedenn bennag. Amañ n'eo ket ken hir ar veaj : daou gant deg vloaz hebkén, ur ganet kwa ! Ha n'eus nemed pemp mil a dremenidi e-barzh an egorlestr, mui un daou gant bennag a "vartoloded". Mez daou gant vloaz a chom hir-mad c'hoazh. Setu perag e oa bet lakaet an oll da gousked skornet-mat kent kuitaad an Douar. Peb unan reud-yein en ur menier charké, ha sañset boud dihunet ez-otomatikel pewar miz e-raog douarañ. Evite er lestr peadra da lakaad ar vuhez war ar blanedenn nevez da dostaad douzh heni an Douar kozh : plantaj a beb sort, magadur, whisky mad ha kement a vo rekiz evid kalonekaad an dud pa'n em gavint du-hont, pell a-zoc'h o bro genidig, heb chañs ebed dezhe da zoned en-dro. Badadao ! Setu un aksidant bennag gant ur yuc'h meteoritoù pe mein-gurun, ha setu ma tihun daou zen. Plac'h ha paotr, na petra 'ta ! Ha dedennuz ar plac'h-se evid ar paotr, hag interesuz honnezh ouzhpenn-se, rag n'eo ket sod ar fulenn. Ne lâran ket toud deoc'h ag an istoer. Ar pezh a zo, n'int ket arruet c'hoazh. Soñjit 'ta : chom a ra nawgont vloaz dezhe da c'hortoz, deg vloaz ha pewar-ugent ! Ken kozh ha Jeanne Calmant e vint o daou pa arruint ! Hag oblijet dezhe gortoz o daou asamblez ma vo dihunet ar re arall. Petra ober er prizon-se e-pad deg vloaz ha pewar-ugent ? Lârit din, tudoù, petra a rahec'h-c'hwi ? Skriv hoc'h avañtur ? Lenn oll levroù Mikael Madeg ? Brochennad ur mouched-goûg da beb unan ag an dud kousket ? Ober bugale ? Setu aze an atersoù e c'helloc'h soñjal enne pa yaoc'h da weled ar film ha goude. Rag gwell eo boud prest da achap, ha pell, pell, pell, kenkaz... Jean-Claude Le Ruyet.20170127b.196F.