SIN-161230-PREMIER CONTACT.docx PREMIER CONTACT Ur film sevenet gant : Denis Villeneuve (2016). Gant : Amy Adams, Jeremy Renner, Forest Whitaker (1e56). Interesuz eo moned da weled filmoù skiant-faltazi da beb an amzer, ha pa vehe hebkén evid gouied e-menn ema arruet an dud gant o freder diwar-benn dazont an denelezh. Er prantad-mañ leun a draoù diasur ha distabil, eh eus tud hag a bleg dirag o zonkad. "E-mod-se ema ha mad pell zo, netra d'ober !" Tud arall a grog en traoù en ur mod pleustreg, ha klask a raont chañch o modoù da vevañ, en ur soñjal e ray tud arall evelte. Politikerezh ar c'holibried. Lod arall a hune. Da skwer e huneont e tay ar salvidigezh ag an egor : boudoù arall, daet a bell, a zay da sikour an denelezh waet war an hent fall ha dispi. Den ne oui ha ni zo hon-hunan en ollved pe ged. Lod a lâr n'eus nemedimp, ken dibaot, ken bihoud ema hon chañsoù da gavoud un douar arall ha lec'h d'ar vuhez warnañ. Kazi dibosubl da gavoud ar chañsoù-se diw wezh en ollved. Piw henn goui ? Rag n'hon eus ket graet tro an ollved c'hoazh, ha n'eo ket a-benn àrc'hoazh e vo. Ne vern, plijuz eo hunvreal e tay tud, ezdouaridi, d'hon gweled. Arsa, evel-just e vo evid aloubiñ an douar ha lakaad an denelezh en dañjer ! Penaoz soñjal e vehe evid mad an denelezh e vehe ? Livañ a raomp ar paourkaezh tud-se gant hon c'hoantoù-ni, hon santimantoù-ni, tre evel ma hor boa graet gant ar pobloù hor boa trevadennet ha lakaet da sujañ d'hon lezennoù ha d'hon mod da vevañ. Armeioù ar bed a-bezh a fich diouzhtu-kàer, berw gante en o danzouarennoù, rag toud e soñjont n'eus er bed nemed enebourion, hag en egor enebourion arall dañjerusoc'h c'hoazh rag dianav. Setu perag kredabl e klask an arme gouied kousto pe gousto pesort c'hoant ha pesort pal zo gant an ezdouaridi o deus pozet o listri, daouzeg en oll strewet war an douar, en Amerik, e Bro-Sina, er Rusi ha m'oar-me. Ha diouzhtu-kàer an tankoù en hent, ar lestri-brezel er-maez, ar c'hirri-nij é loskiñ kerozen noz-deiz : bec'h d'an estrañjerion ! Ma... pas ken fonnabl memestra. Marse e c'heller klask gouied, kent skoiñ warne, petra emaint é c'hortoz. Interest ar film zo aze : penaoz e c'hellomp, ha buan a-walc'h, doned da gompren yezh tud n'o deus netra da weled gant ar pezh a anavomp war an douar ? Amañ e c'houlenn an arme harp gant ur yezhoniourez ag ar skol-veur, unan e-mesk ar re varrekañ ag ar vro, mar n'eo ket an heni varrekañ oll. Ha diskoueziñ a ra ar sevener dimp, ar C'hebekad Denis Villeneuve, ar strivoù d'ober ha dreist-oll ar metod a vehe daw sevel evid doned da benn ag ur sort kevredi. N'eo ket Denis Villeneuve gant e film kentañ aze. Graet en doa Maelstrom e 2000 dija hag Incendies e 2010, e-mesk filmoù arall priziet ouzhpenn ur wezh. Evel-just e ranker boud tuet douzh an diskodiñ pa glasker doned da benn a doullañ sekred ur gomz pe kod ur skritur bennag. Daw eo d'ar speredoù tommed hardizh er c'hlopennoù ha boud gouest d'ober ar liammoù - dic'hortoz liez - a c'hell lakaad an den war hent an diskloum. Champollion evid ar hieroglifoù pe Alan Turing gant an enkoderez alaman Enigma o doa pleustret par ma c'hellent evid doned da benn, ha peb tra en o empennoù a c'helle boud ur bazenn war an hent. Mez, ouzhpenn an disfiziañs a grog diouzhtu e pennoù ar soudarded amañ, ar pezh a vez gwelet er film zo ive c'hoant tud zo da zegemer an estranjerion, ha pa vehent ezdouaridi, evel speredoù dîn a zoujañs. Kit da ouied, perag e vehe ar re-se ken tort evel ma c'hellomp-ni boud etrezimp-ni re liez ? Jean-Claude Le Ruyet.20161230d.192E.